|
Từ điển Tiếng Việt (Vietnamese Dictionary)
Nguyễn Phúc Ưng Ky
(Quý hợi 1863 - Máºu tà 1888)
Hòang tá», con Kiên Thái vÆ°Æ¡ng, anh ruá»™t hai vua Kiến Phúc, Hà m Nghi, tên là Nguyá»…n Phúc Ưng Ky. Ngà y 19-9-1885, Ưng Ky được Ä‘Æ°a lên ngôi lấy hiệu năm là Äồng Khánh nên cÅ©ng gá»i là vua Äồng Khánh
TrÆ°á»›c khi lên ngôi, ông bị Phụ chÃnh đại thần Phan Äình Bình phản đối vì Bình muốn láºp vua Dục Äức là hoà ng tá» Bá»u Lân lên kế vị (Phan là ông ngoại Bá»u Lân). Do đó, Äồng Khánh và phe nhóm có mối thâm thù vá»›i Phan Äình Bình, nên khi là m vua, ông toa ráºp vá»›i Pháp và tay chân giết hại Phan (X. Phan Äình Bình)
Lên ngôi má»™t thá»i gian (1886) ông được Pháp Ä‘Æ°a ra Quảng Bình phủ dụ các lá»±c lượng nghÄ©a quân vá» vá»›i Pháp, nhÆ°ng bị các phong trà o yêu nÆ°á»›c và nhân dân tảy chay. Trong thá»i gian là m vua, Äồng Khánh chỉ là bù nhìn của thá»±c dân Pháp, quyá»n hà nh của ông không vượt ra ngoà i giá»›i hạn của cung Ä‘iện và đám nữ tì. Công việc triá»u chÃnh Ä‘á»u do các quan ngÆ°á»i Pháp nhÆ° Champeax, tÆ°á»›ng Prudhomme, nhất là Paul Bert trá»±c tiếp nắm giữ, quyết định cả. Năm Máºu tà (ngà y 26 tháng chạp) 1888 ông mất, hưởng dÆ°Æ¡ng 25 tuổi, miếu hiệu là Cảnh tông Thuần hoà ng đế. TÆ°Æ¡ng truyá»n cái chết của ông là do ám ảnh bởi việc ông và Nguyá»…n Hữu Äá»™ bức tỠđại thần Phan Äình Bình
|
|
|
|